Je herkent het vast wel. Een enthousiaste starter met een fantastisch idee. Die starter komt bij je langs met de vraag om het financiële luik van het plan te maken. Een geslaagd businessplan is meer dan een idee en wat cijfertjes. Een écht businessplan helpt om doordacht aan de slag te gaan met de start van een onderneming.

Elke starter is enthousiast over zijn/haar idee. Het idee op papier zetten is vaak moeilijk voor een starter. Alles op papier zetten werkt: je ordent je gedachten, je krijgt een overzicht en je kan gestructureerd om input vragen. Als vertrouwenspartner van je klant kan jij de starter hierbij helpen.

Welke vragen kan je stellen om het businessidee te vertalen naar een businessplan?

1. Hoe ga je klanten vinden?

Het antwoord op deze vraag is een onderdeel van elk ondernemingsplan.

Uiteraard zijn er veel bedrijven die het moeten hebben van een goede ligging, zoals kleding- en schoenenwinkels. In die gevallen is het meestal noodzakelijk om zich in de hoofstraat van een stad te vestigen, ook al is die duurder. Zijstraten waarin weinig volk komt zijn niet geschikt.

In bijna alle gevallen is een goede website en aanwezigheid op social media noodzakelijk. Iedereen gaat er van uit dat hij je via Google kan vinden.

Voor restaurants bijvoorbeeld is een reservatiesysteem via het internet steeds belangrijker. Bestaande zaken met een trouw terugkomend publiek kunnen soms nog zonder. Maar voor een starter is het noodzakelijk. Goeie recensies kunnen voor een toeloop van klanten zorgen.

2. Hoe onderscheid je je van je concurrenten?

Bijna elk bedrijf heeft concurrenten. En als je er geen hebt, krijg je er wel, zeker als je idee succesvol blijkt te zijn. Het komt erop aan je voldoende te differentiëren. Dat is een aspect dat in het businessplan van de starter moet voorkomen.

Theoretisch kan een ondernemer kiezen tussen zich kwalitatief onderscheiden van de concurrentie of het product of de dienst tegen een lagere prijs leveren.

In de praktijk zal zowel differentiatie als een aantrekkelijke prijs nodig zijn om succesvol toe te treden tot de markt.

Gebruik de SWOT-analyse daarom als onderdeel van een financieel plan.

3. Ga je alleen van start of samen met anderen?

Vennoten of co-founders kunnen sterker staan omdat ze mekaar aanvullen. Met twee krijg je ook meer gedaan dan alleen. Nieuwe projecten vereisen vaak verschillende competenties. Zijn die aanwezig? Als er twee of meer vennoten zijn, zijn er dan afspraken over wie voor wat verantwoordelijk is? Is de leiding collegiaal of is er één iemand die de eindbeslissingen neemt?

Er is een groot verschil tussen een onderneming met twee vennoten of eentje met drie of meer partners. Twee vennoten die aparte functies vervullen kunnen gemakkelijker overeenkomen dan drie. Met drie riskeer je dat er regelmatig situaties van twee tegen één ontstaan.

Meningsverschillen tussen vennoten zijn normaal. Helaas kunnen daar ook (permanente) conflicten uit ontstaan, die nefast kunnen zijn voor de ontwikkeling van de zaak.

De vennoten moeten niet alleen de nieuwe zaak opstarten en daar veel energie insteken. Ze moeten ook collegiaal met elkaar kunnen omgaan.

Als de partners aanvullende competenties en verschillende functies hebben dan is de kans op een lange en goede samenwerking het grootst. Als elk zijn eigen terrein heeft is de kans op botsingen kleiner. Je moet wel overeenkomen over de globale strategie.

De ervaring leert dat niet alleen sporadische maar ook bestendige conflicten tussen vennoten veel voorkomen. Ze worden niet altijd uitgevochten maar zijn vaak latent aanwezig en leiden de aandacht af van het uiteindelijke doel.

Vele succesvolle bedrijven zoals Microsoft zijn opgericht door twee vrienden. In de meeste gevallen zijn het geen vrienden gebleven. Dat zegt veel over de problematiek.

Een coach kan van grote waarde zijn. Een coach is iemand met bedrijfservaring die een start-up begeleidt. Hij/zij kan niet alleen helpen om strategische fouten te vermijden maar ook om conflicten op te lossen.

Er zijn ook bedrijfstakken, zoals advocatenkantoren, waarbinnen de samenwerking tussen vennoten het normale model is. De samenwerking is dan tot in detail geregeld. Maar de specialisatie van de partners verschilt. Het samenbrengen van de verschillende kennisdomeinen maakt het aantrekken van klanten en het dragen van de kosten eenvoudiger. Daardoor is er een sterk gemeenschappelijk belang. Het personeel dat als junior binnenkomt kan later partner worden.

4. Wil je een investeerder aantrekken?

Als de beginnende ondernemers een goed idee maar niet genoeg geld hebben, dan wordt vaak gezocht naar een externe investeerder als geldverschaffer.

Hoe overtuig je een investeerder? Als je al succesvol gestart bent en een groeiende klantenlijst kan tonen dan is dat gemakkelijker dan bij de oprichting.

In dit laatste geval zal de ondernemingservaring van de oprichter(s) het nodige vertrouwen moeten oproepen. Ondernemingservaring is niet alleen werkervaring maar ook ervaring in een business. Dat betekent niet dat de oprichter al in een andere business succes moet gehad hebben, maar dat hij moet ervaren hebben wat er allemaal bij een eigen zaak komt kijken. De stiel kennen is niet genoeg! Een starter moet ook weten wat marketing is en hoe je moet verkopen.

Een investeerder is op zoek naar starters die het potentieel van een winnaar tonen.

Let op: een investeerder wil na verloop van tijd winst nemen. De meeste investeerders willen hun aandelen verkopen na een aantal jaren. Dat is normaal. Maar probeer het zo te organiseren dat de oprichters verder kunnen. De creatie van verschillende soorten aandelen is een mogelijkheid.

Afhankelijk van de rechtsvorm kan je de founders aparte rechten toekennen die het hen mogelijk maken de controle op de (dagelijkse) leiding te behouden als de ene geldverschaffer door een andere vervangen worden. Dat is een belangrijk aandachtspunt voor de accountant die de nieuwe onderneming begeleidt. Aarzel niet juridisch advies in te winnen als de founders met een investeerder in zee gaan.